Bé trai 5 tuổi ở đã bị nhồi máu não

Bệnh nhi nhập viện vì cơn co giật đột ngột, gồng tay chân, không sốt. Bác sĩ phát hiện bệnh nhi có tổn thương dấu thần kinh định vị, méo miệng, yếu liệt…

Sau hội chẩn, bệnh nhi được chỉ định chụp động mạch não số hóa xóa nền (DSA), thủ thuật chẩn đoán cho phép thuyên giảm hơn 60% liều lượng bức xạ gậy hại cho trẻ nhỏ trong quá trình diễn ra thủ thuật.

Sau khi chụp mạch chẩn đoán, các bác sĩ đã có được lộ trình mạch máu não rõ nét và chi tiết hơn, đủ để xây dựng một phác đồ điều trị phù hợp, kết hợp các biện pháp can thiệp tối ưu.

Sau can thiệp, bé đang hồi phục dần, có thể tự ăn uống, hết co giật, giao tiếp bình thường.

BSCK1. Nguyễn Cát Phương Vũ cho biết hiện nay bé được vật lý trị liệu phục hồi chức năng vận động ngôn ngữ do tai biến và chuẩn bị xuất viện. Tuy nhiên, bệnh nhi vẫn phải tái khám để theo dõi sát tổn thương não.

Bác sĩ chụp DSA cho bệnh nhi. Ảnh bệnh viện cung cấp.

Theo các bác sĩ, đột quỵ xảy ra khi sự lưu thông của máu ở não bị tắc nghẽn làm chết những tế bào não ngay tại vùng bị tắc, còn những tế bào não ở vùng kế cận sẽ bị giảm lượng máu đến nuôi chúng. 

Ở trẻ em, đột quỵ tương đối hiếm, chỉ chiếm 2,5/100.000 trường hợp. Nguyên nhân thường gặp nhất là các bệnh lý tim bẩm sinh, bất thường mạch máu não và khoảng 1/3 số trẻ em bị đột quỵ không tìm thấy nguyên nhân.

Mỗi lần đột quỵ, não sẽ càng hư hại không thể nào hồi phục được, sẽ gây ra những khiếm khuyết, di chứng thần kinh ngày càng nặng, thậm chí tử vong. 

Một số trẻ do điều trị chậm, tổn thương từ lần đột quỵ trước quá nặng, nên sau mổ vẫn còn những di chứng thần kinh. Chính vì vậy, việc chẩn đoán và điều trị sớm có vai trò rất quan trọng, để ngăn ngừa những cơn đột quỵ, tổn thương não tái diễn, đồng thời tránh những di chứng thần kinh, cải thiện chất lượng cuộc sống.

Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, đột quỵ là nguyên nhân tử vong đứng hàng thứ ba sau các bệnh lý về tim mạch và ung thư, nhưng đứng hàng đầu về tỷ lệ tàn tật ở người trưởng thành. Vì vậy, đột quỵ não không chỉ là vấn đề y tế mà còn là vấn đề kinh tế, gánh nặng cho toàn xã hội, cho chính bệnh nhân và gia đình người bệnh.

Tại Việt Nam, mỗi năm có khoảng 200.000 người mắc mới đột quỵ, khoảng 50% trong số đó tử vong. 

Đột quỵ thường xảy ra “bất ngờ” và để lại hậu quả vô cùng nặng nề khi có tới 90% bệnh nhân phải gánh chịu các di chứng sau cơn đột quỵ như liệt nửa người, liệt toàn thân, bại não, biến chứng tâm lý, tâm thần… 

Trong 3 năm trở lại đây, số bệnh nhân phải nhập viện vì đột quỵ đang có chiều hướng gia tăng từ 1,7% – 2,5%. Trong đó, tỷ lệ nam giới mắc phải cao gấp 4 lần nữ giới. Nghiêm trọng hơn, độ tuổi bị tai biến mạch máu não đang dần trẻ hóa, từ 40 – 45 tuổi so với trước đây là 50 – 60 tuổi.

Theo các bác sĩ nguyên nhân gây đột quỵ, về sọ não các nguy cơ mắc phải ở người trẻ là dị dạng mạch não (sinh ra đã có) khoảng 5% dân số. Tuy nhiên vỡ lúc nào thì không thể biết trước được. Ở người già có thể không vỡ, trẻ em cũng có thể vỡ.

Nguyên nhân thứ hai là u máu thể hang, phình động mạch não. Phình mạch não thường gặp ở người trung niên và có yếu tố bẩm sinh nhưng có một yếu tố liên quan chặt chẽ là bị các bệnh chuyển hóa (cao huyết áp, xơ vữa động mạch, tiểu đường) chỗ phình ra sẽ bị vỡ.

Một nguyên nhân nữa được bác sĩ nhắc đến đó là nguyên nhân do các bệnh rối loạn chuyển hóa nhất là bệnh tiểu đường (rất âm thầm) bệnh tiểu đường gặm nhấm thành mạch rất nhiều. Những nước phát triển như Nhật Bản kiểm soát bệnh chuyển hóa rất tốt nhưng ở Việt Nam thì tỷ lệ rất cao, các bệnh tiểu đường, mỡ máu tăng nhanh.

Để phòng đột quỵ não, các chuyên gia cho biết nên có chế độ sinh hoạt phù hợp, tập thể dục giúp hệ thống chuyển hoá hoạt động tốt, chế độ ăn uống phù hợp, không nên ăn quá nhiều thịt, trứng, nội tạng động vật gây cholesterol, không ăn quá nhiều tinh bột dễ gây tiểu đường… kiểm soát tốt mới phòng được bệnh.

Phòng tai biến, tim mạch, não… cần khám bệnh định kỳ, siêu âm tim, chụp mạch não…